Katarzyna Karpowicz: Harold i Ernest

"Czym jest me czucie?
Ach, iskrą tylko!
Czym jest me życie?
Ach, jedną chwilką!
Lecz te, co jutro rykną, czym są dzisiaj gromy?
Iskrą tylko.
Czym jest wieków ciąg cały, mnie z dziejów wiadomy?
Jedną chwilką.
Z czego wychodzi cały człowiek, mały światek?
Z iskry tylko.
Czym jest śmierć, co rozprószy myśli mych dostatek?
Jedną chwilką.
Czym był On, póki światy trzymał w swoim łonie?
Iskrą tylko.
Czym będzie wieczność świata, gdy On go pochłonie?
Jedną chwilką."

Adam Mickiewicz, "Dziady", scena II, Improwizacja.

Katarzyna Karpowicz- autoportret z Haroldem i Ernestem

Kilka dni po przeprowadzce i rozpakowaniu pracowni w Pangbourne, wybrałam się na spacer wzdłuż Tamizy, wąską, dziką i tajemniczą ścieżką dotarłam do Lower Basildon, gdzie odkryłam przepiękny kościół. Pierwsze spojrzenie w momencie otwierania furtki do przykościelnego cmentarza skierowałam na rzeźbę grobowca usytuowanego przy głównej ścieżce prowadzącej do kościelnej bramy. Dwóch chłopców, w kąpielówkach, jeden podtrzymujący drugiego, o poważnych twarzach i drobnej, jeszcze dziecięcej budowie ciała wyglądali jak postacie, które już dawno malowałam.

Harold i Ernest

Na moich płótnach od lat przewijały się sceny z pływakami, dziećmi, chłopcami pomiędzy wiekiem dziecięcym a dorosłością. Monument jest zachwycająco piękny, rzeźba to majstersztyk, kompozycja, układ ciał, ruch, nawet struktura materiału kąpielówek, portrety twarzy! Wszystko to, wraz z tragiczną historią Harolda i Ernesta wyrytą na postumencie sprawiło, że postanowiłam namalować serię obrazów poświęconych ich pamięci. Harold i Ernest utopili się w odnodze Tamizy, jeden próbował ratować drugiego, rok 1886 minął bezpowrotnie, a pamięć o życiu chłopców ożywa jedynie w światłocieniu rzeźby nagrobnej, spojrzeniu przypadkowego wędrowca, który odnajdzie kościół św. Bartolomeusza w Lower Basildon, oraz w mojej pamięci, na moich obrazach.

Katarzyna Karpowicz, "Deszcz", 40x40, olej na płótnie, 2015

Historia tragicznego końca braci Deverell jest wstrząsająca dla każdego kto o tym pomyśli, bez względu czy jest rodzicem, bratem, siostrą czy przyjacielem, 16 i 15 letni chłopcy upamiętnieni rzeźbą nagrobną stoją na postumencie niczym przestroga. Czy jest to jednak jedynie nagrobek, czy może dzieło wychwalające życie. Czy śmierć jest jedynie smutnym końcem, czy znakiem, że poprzedzało ją życie? Życie które tętniło pulsem, pełne radości, miłości, szczęścia, ale też smutku, kłopotów, bólu- zwykłe życie, życie dla życia, życie momentem, samą możliwością życia. Sprawy ostateczne, zagadnienia związane z przemijaniem oraz kontrastem pomiędzy życiem, a śmiercią, światłem, a cieniem zawsze były źródłem moich inspiracji do obrazów.

Katarzyna Karpowicz, "Podwodne słońce", 50x60, olej na płótnie, 2015

Serię 10 obrazów poświęconą Haroldowi i Ernestowi pokazałam na wystawie składającej się z 19 obrazów we wnętrzu kościoła św. Bartolomeusza, 4 pażdziernika 2015, w dzień żniw. Obrazy poświęcone chłopcom w symboliczny sposób stworzyły całość z miejscem w którym kiedyś mieszkali, z ich kościołem, z monumentem na którym stoją upamiętnieni, z momentem w którym zainspirowana postanowiłam przedłużyć im życie na obrazach, wreszcie z symbolicznym dniem wystawy. Wystawy już nie ma, Harold i Ernest już dawno przeminęli, kolejny dzień dobiega końca, dlatego warto chociaż na moment wstąpić do kościoła św. Bartolomeusza w Lower Basildon, popatrzeć na nagrobek Deverellów i dostrzec wartość w życiu podarowaną chwilą, która przeminie i nigdy nie wróci.

Katarzyna Karpowicz, "Harold i Ernest", 50x70, olej na płótnie, 2015

"Because I do not hope to turn again

Because I do not hope

Because I do not hope to turn

Desiring this man's gift and that man's scope

I no longer strive to strive towards such things

(Why should the aged eagle stretch its wings?)

Why should I mourn

The vanished power of the usual reign? (...)

Because I know that time is always time

And place is always and only place

And what is actual is actual only for one time

And only for one place

I rejoice that things are as they are and

I renounce the blessed face

And renounce the voice

Because I cannot hope to turn again

Consequently I rejoice, having to construct something

Upon which to rejoice

And pray to God to have mercy upon us

And I pray that I may forget

These matters that with myself I too much discuss

Too much explain

Because I do not hope to turn again (...) "

Thomas Stearns Eliot, Ash-Wednesday

A few days after moving to Pangbourne and unpacking my atelier I went for a stroll along the Thames. A wild, narrow and mysterious path led me to Lower Basildon, where I discovered a picturesque church. As I opened the gate to the church graveyard, my first glance rested on a tombstone statue situated near the main path that led to the church gate. Two boys in swimming trunks holding each other, their faces grim, their bodies still small and puerile, looked like figures I had painted long before. My paintings had long depicted scenes with swimmers, children and boys between adolescence and adulthood. The tombstone is breathtakingly beautiful. The statue is a masterpiece: the composition, the arrangement of the figures, the movement, the texture of the swimming trunks, the portraits of the faces! All that, along with the tragic story of Harold and Ernest engraved on the plinth, made me decide to create a series of paintings devoted to their memory. Harold and Ernest drowned in an inlet of the Thames and one boy tried to save the other. The year 1886 is long gone, and the memory of the boys’ lives come to life only in the play of light and shadow on the statue, in the look of a wandering passer-by who comes across St. Bartholomew’s Church in Lower Basildon and in my memory, in my paintings. The story of the Deverell brothers’ tragic end is shocking to anyone who spares it a thought, whether they are anyone’s parent, brother, sister or friend. The fifteen-, sixteen-year-old boys commemorated by the tombstone statue stand on the plinth like a warning. And yet, is this but a tombstone or is it a work of art that praises life? Is death nothing but the bitter end or is it a sign that it was preceded by life? It was life with a pulse, filled with joy, love, happiness as well as sadness, trouble and woe – an ordinary life, a life for life’s sake, living the moment and for the very opportunity to live. Eschatology, matters of passing away and the contrast between life and death, light and shadow, have always been my source of artistic inspiration. I showed a series of ten paintings devoted to Harold and Ernest at an exhibition comprising nineteen paintings that was held inside St. Bartholomew’s Church on 4 October 2015, on Harvest Day. The paintings dedicated to the boys formed a symbolic whole with the place where they had once lived, their church, the statue that commemorates them, the moment when I was inspired to prolong their lives on canvas and the symbolic date of the exhibition. The exhibition is now closed, Harold and Ernest are no more, another day draws to an end, which is why it is worthwhile to pay even a moment’s visit to St. Bartholomew’s Church in a Lower Basildon, look at the tombstone of the Deverells and see in one’s life the worth of a moment that is given to us, one that will pass never to return.